De waarheid, niets dan de waarheid … en twijfel
Je kan er deze dagen niet naast kijken: waar ook worden de vele meegedeelde feiten ‘gefactchecked’. En zelfs al is iets gefactchecked, dan kan je je soms nog vragen stellen. Dit brengt me bij dit thema: wat is vandaag nog ‘de waarheid’ en wat is ‘echt’. Kunnen we als mens nog het bos door de bomen zien en gerust zijn dat wat we te zien, te horen of te lezen krijgen effectief zo is? En wat is dan uiteindelijk ‘mijn waarheid’? Is ‘de waarheid’ dat wat voor het individu als aanvaardbaar wordt beschouwd? Is dat een bewuste keuze en indien niet, wat weet jij dan eigenlijk? Of twijfel je aan alles?
Allemaal leuke vragen om te stellen op late avonden bij een goed glas whisky of wijn. Ik vind de insteek om hier wat dieper over na te denken bij een boek dat ik aan het lezen ben, The Grand Illusion van Brendan D. Murphy. Een dikkerd van +500 pagina’s met als leidraad het wegstappen van de klassieke ‘hard based’ wetenschap en de mens meer op een holistische manier bekijken -tot het paranormale toe. De recensies waren lovend, ik was geïntrigeerd en tot dusver ben ik niet teleurgesteld. Integendeel.
De eerste hoofdstukken zijn een kaderzetting rond het ‘waarom’ van dit boek en hoe we geraakt zijn waar we vandaag staan. Dat is al heel boeiend, onder meer de analyse van hoe een mens ‘in een cultuur’ geboren wordt en zich dan (meestal) vastpint aan de gebruiken van die cultuur zonder eens wat meer ‘out of the box’ te denken, was al de nagel op de kop voor mij. Het bruggetje naar de titel van dit blog is zo gemaakt want als we ons vastzetten in onze ‘culturele waarheden’, in hoeverre kan je dan open staan voor nieuwigheden, een andere kijk en je twijfelen koesteren? Interessante vraag. Trouwens, het woord ‘cultureel’ kan niet zonder ‘cult’ erin, en in een cult is een andere visie not done.
Wat dan met ‘wetenschappelijk bewezen’?
Murphy noemt dat ‘mechanic consciousness’, alleen harde feitelijke bewijzen zijn echt. Je kent het wel, als je al eens iets post op social media en dan de vraag ’Bewijs graag! Link!’ Alsof enkel een puur theoretisch bewijs je het recht geeft om een visie of een mening te hebben. Druist dat niet in tegen wat we onze kinderen -hopelijk- van kleins af aan leren: ‘Denk voor jezelf! Laat van je horen!’?
Dat mechanische bewustzijn zit dus al een hele poos cultureel ingebakken en zorgt ervoor dat er zo goed als geen ruimte is om op een holistische wijze naar onszelf en onze wereld te kijken en laat geen ruimte voor fouten. Het moet correct zijn. Die onbewuste reflex maakt ons verslaafd aan dat gegeven, het maakt het ons makkelijk.
“The culture mind wants to maintain status quo at any time”. Brendan D. Murphy
Dus: hoe werkt dit voor nieuws, documentaires, social media, artikels, films, geschiedenis, enzovoort?
Volgens mijn bescheiden mening is het afhankelijk van het individu zelf. Laten we ervan uitgaan dat de meesten van ons hier in het Westen een soortgelijke basisopleiding hebben gekregen. Tijdens die eerste +12 jaren waren er duidelijke ijkpunten waarmee ons een culturele visie werd bijgebracht. Met goede bedoelingen, daar gaan we van uit. Maar als je goed nadenkt over je vroegere schoolkameraadjes, dan springen er direct een of twee uit waarvan je kan zeggen ‘Ja, dat waren dwarsliggers in de klas’ of ‘Dat was een haantje de voorste’ - zo was ik er een. Dat zit ingebakken in mij, dat is wie ik ben, ongeacht wat men mij probeert op te leggen. Toch was ik meer een uitzondering. De meeste kinderen volgden gedwee het narratief, braaf meegaand en gehoorzaam. De kans dat diezelfde mensen dat vandaag ook nog doen is groot -en daar is op zich niets mis mee.
Maar. We leven in uitzonderlijke tijden. Eerst Covid en nu die oorlog in Oekraïne. Vooral bij het hele Covid-verhaal viel het me op dat er weinig ruimte was voor discussie als we het bijvoorbeeld hebben over vaccinatie. Vanuit de regering moest het en het merendeel ging in lijn staan zonder probleem, terwijl heel duidelijk gesteld werd dat het om een experimenteel vaccin gaat -geen aansprakelijkheid voor de fabrikant. Ik vond dat straf. Over het waarom wil ik hier niet uitwijden, in elk geval was ik echt verbaasd dat zo weinig mensen zich vragen stelden. ‘De regering staat boven ons en dus is het ok, we luisteren, dat is wat brave burgers in een democratie doen’. Dat is cultureel bepaald.
Beslissen in crisistijd
Het woord ‘crisis’ heeft Griekse roots en betekent ‘beslissen’. Laat dat nu juist interessant zijn in deze tijden, want het is crisistijd -doe er intussen de hoge inflatie bij, met andere woorden, het is tijd om beslissingen te nemen, een andere weg op te zoeken, te twijfelen aan wat ons cultureel is ‘voorgeschreven’. Mag dat aub? Kunnen we tolerant zijn? Mag ik anders denken?
Onze eigen culturele ervaring houdt onze oude overlevingsmodus in stand in ons brein en zorgt ervoor dat we vast komen te zitten. Change is geen optie maar eerder een straf. een frisse nieuwe kijk, daar doen we niet aan mee en ik blijf bij wat ik weet. Of beter: denk te weten. Maar wat weet je dan eigenlijk? Allemaal voorgekauwde verhalen, geschiedenis, biologie, … veelal bruikbaar, maar niet alles. En hoe doe ik zelf die research als al mijn tijd wordt opgeslorpt door kinderen, werken en geld verdienen want dat is ons ‘cultureel-economisch model’. De meeste mensen zweren hierbij. Ze geloven dat dit hen geluk brengt, zonder enige twijfel.
Volgens Murphy is het tijd dat we van een ‘bio psychic level’ naar een ‘spiritual-mental level’ gaan. Het is niet de eerste keer dat ik iets dergelijks lees, in een andere context weliswaar, en het komt op hetzelfde neer. Dit beeld kwam ik bijvoorbeeld eerder al tegen:
Bron: Onbekend.
Dit beeld (bron onbekend) leert ons dat we effectief continu in een transitie zitten, of we nu willen of niet, en dat het vasthouden aan bepaalde culturele waarden alleen maar een overlevingsreflex is van de meerderheid om het leven niet moeilijker te maken dan het al is.
Scepticisme (sceptisch is Grieks van oorsprong en betekent ‘onderzoeken’ en ‘twijfel’) zou wat meer mogen: stel alles in vraag en geloof niet zomaar wat men je toont of vertelt, waar ook.
Mijn buikgevoel zegt me dat we als mensheid voor serieuze uitdagingen staan maar we kunnen dat aan.
We hoeven alleen wat meer dat buikgevoel te volgen en twijfels te koesteren, het zijn signalen. We zijn er als mens voor uitgerust om ermee om te gaan. Vroeger overleefden we door er naar te luisteren, je wist perfect wanneer er gevaar was.
Er is geen absolute waarheid. Er zijn feitelijke verklaarbare zaken die we als gemeenschap aanvaarden. En ook die kwamen vroeger vaak van mensen die voor hun tijd verketterd werden voor het uitbrengen van kennis die vandaag als gewoon wordt beschouwd.
Toen Newton de zwaartekracht kon uitleggen in theorie veranderde dat niks aan de zwaartekracht, die was er en is er nog steeds. Met andere woorden, niet alles moet altijd wetenschappelijk bewezen zijn.
Bron: Meervoudige werkelijkheid. Peter Snijders.
De waarheid
De waarheid is dat wat werkt voor jou, bekeken vanuit jouw standpunt, dat wat je veilig doet voelen totdat je het in twijfel brengt. Dan gaat de zoektocht verder en kan je kijk totaal veranderen, ook daar is niets mis mee.
"The bottom line is that ideas will control you to the degree that you blindly accept them. The alternative is for you to control ideas and use them as you see fit". Donald J De Gracia
Blijf dus vooral fijn zoeken, er is nog zoveel te vinden, wees er zeker van en koester je twijfelen.
Steve Dewindt
Motivator
De twijfel
De twijfel
Is het begin
De innerlijke roep
Om een verandering
Het hoofd
Schuift ‘t resoluut terzijde
Die wil iedere vorm van onzekerheid
Het liefst vermijden
Het komt met argumenten
Een veelvoud aan motieven
Wil om te behouden
Angst om te verliezen
Het is sterk
Gebaseerd op kracht
Laat je zien
Hoe ver t verleden je heeft gebracht
Het denkt te weten
Te vertellen
Houdt je in de waan
De toekomst te voorspellen
Het hoofd
Streeft naar zekerheden
En ontneemt jou daarmee
De weg naar ongekende mogelijkheden
De angst om te verliezen
Van wensen en bezit
Terwijl waar je dan werkelijk aan opgeeft
Niet van buiten, maar van binnen zit
De twijfel
Geeft jou aan
Dat het tijd is
Om een andere weg in te slaan
Durf te vertrouwen
Op jouw innerlijk kompas
Durf te zien in wat nu is
En niet te kijken naar wat ooit eens was
De twijfel geeft richting
Naar jouw innerlijk verlangen
Durf los te laten
Het is vertrouwen dat je zal ontvangen
© Juriaan Galavazi
